Fiscus actualiseert standpunten btw-vrijstelling bemiddeling bij verzekeringen en regelen schadegevallen

Gepubliceerd op 15 juni 2017

Artikel 44, § 3, ​4° Wbtw stelt onder meer vrij van btw, de met  handelingen van verzekering en herverzekering samenhangende diensten verricht door makelaars en lasthebbers, met uitzondering evenwel van de diensten als schade-expert. Over het begrip ‘makelaars en lasthebbers’ in het kader van deze btw-vrijstelling, heeft het Europese Hof van Justitie de afgelopen jaren enkele uitspraken gedaan. De fiscus publiceert een nieuwe circulaire waarbij zijn standpunten met betrekking tot deze vrijstelling aan deze rechtspraak worden geactualiseerd.
Om na te gaan of er sprake is van ‘met handelingen van verzekering en herverzekering samenhangende diensten verricht door makelaars en lasthebbers’ moet volgens het Hof de betrokken activiteiten worden onderzocht. Of de btw-plichtige effectief de hoedanigheid van assurantiemakelaar heeft, is van geen belang.
Er is sprake van ‘met  handelingen van verzekering en herverzekering samenhangende diensten verricht door makelaars en lasthebbers’ wanneer de volgende voorwaarden vervuld zijn:

de dienstverrichter moet in een betrekking staan met de verzekeraar en met de verzekerde (die betrekking kan uitsluitend indirect zijn indien de dienstverrichter onderaannemer van de makelaar of van de tussenpersoon is);
de activiteit van de dienstverrichter dient de essentiële aspecten van de functie van verzekeringstussenpersoon te dekken, zoals het zoeken van nieuwe cliënten en het in contact brengen van die nieuwe cliënten met de verzekeraar.​

 
Volgens de fiscus heeft deze btw-vrijstelling betrekking op:

de eigenlijke tussenkomst van de makelaar of lasthebber bij het sluiten van een verzekeringscontract;
de handelingen van beheer die de makelaar of lasthebber verricht op voorwaarde dat ze betrekking hebben op de verzekeringscontracten die zijn gesloten of gewijzigd door zijn tussenkomst en dat gedurende de volledige looptijd van deze overeenkomsten.​ Deze handelingen bestaan onder meer uit:
de berekening van het bedrag van de premies
de incassering van deze premies
de invordering van de onbetaalde premies
de tussenkomst in de regeling van schadegevallen
het onderzoek van de aanpassingen in het contract gevraagd door de klant of door de maatschappij

 
Wat die handelingen van beheer betreft, is volgens de fiscus de btw-vrijstelling enkel van toepassing indien dat beheer betrekking heeft op overeenkomsten waarvoor de dienstverrichter zelf is tussenkomen als makelaar of lasthebber. Bij uitbreiding aanvaardt de fiscus de vrijstelling ook indien de btw-plichtige:

een ‘beheer-tussenpersoon’ van de polis is geworden door de overname van de gehele of een deel van de verzekeringsportefeuille van een tussenpersoon inzake verzekeringen die de polis had gesloten;
voor zover de daden van beheer daadwerkelijk betrekking hebben op de contracten die zijn overgenomen.

 
Diensten inzake het regelen van schadegevallen
Diensten inzake het regelen van schadegevallen zijn onder meer:

het in ontvangst nemen van schadeaangiftes;
het uitvoeren van inhoudelijke schadeafwikkeling;
het opstellen van technische rapporten;
onderzoek van bezwaren;
klachten over de schadeafwikkeling;
verzorgen van briefwisseling met de cliënt (met inbegrip van de wettelijke kennisgevingen).

 
De fiscus aanvaardde dat de diensten die bestaan in het regelen van schadegevallen ook onder de btw-vrijstelling voor handelingen van tussenpersonen in verzekeringen vielen (circulaire nr. 10 dd. 19.03.1979). Zelfs wanneer ze werden verstrekt door een btw-plichtige die niet was tussengekomen bij het sluiten van het contract (beslissing nr. E.T.103.851/3 dd. 20.01.2007).
Maar dat standpunt was niet langer verdedigbaar op basis van de uitspraak van het Europese Hof van Justitie in de zaak Aspiro (C-40/15 dd. 17.03.2016; zie ook Fisc. Act. 2016, 26/5, J. Opreel, 13 juli 2016​). Het regelen van schadegevallen in naam en voor rekening van de verzekeraar houdt volgens het Hof geen verband met het zoeken van nieuwe cliënten om deze in contact te brengen met de verzekeraar met het oog op het afsluiten van een verzekeringsovereenkomst, en kan dus niet beschouwd worden als een ‘met handelingen van verzekering en herverzekering samenhangende dienst verricht door makelaars en lasthebbers’. Dergelijke diensten zijn wanneer ze in België plaatsvinden onderworpen aan het btw-tarief van 21%.
Deze handelingen blijven natuurlijk wel vrijgesteld van btw wanneer de dienstverrichter ze uitvoert in het kader van een verzekeringsovereenkomst waarbij hij is tussengekomen (artikel 44, § 3, 4° Wbtw​).
Deze nieuwe zienswijze, die ook de beslissingen nr. E.T. 103.851/2 dd. 14.11.2006 en nr. E.T. 103.851/3 dd. 20.01.2007 vervangt, moet pas worden toegepast vanaf 1 januari 2018.
Volgens de fiscus is voormelde niet van toepassing voor onderschrijvingsagenten. Over hun prestaties zal de fiscus nog een circulaire publiceren. Een onderschrijvingsagent is een verzekeringstussenpersoon die, als lasthebber van één of meerdere verzekeringsondernemingen, over één of meerdere mandaten beschikt, waarmee hij hem door andere verzekeringstussenpersonen aangeboden risico’s kan onderschrijven, in naam en voor rekening van de door hem vertegenwoordigde verzekeringsondernemingen.
 
Fisconetplus, circulaire nr. 36, 12 juni 2017


Heb je graag toegang tot de nieuwsberichten?

Bestaande klant?

Nieuwe klant?